W dniu 9 października 2014 r. zakończyło się 62. dwudniowe posiedzenie Senatu. Senatorowie wysłuchali trzech informacji – prezesa Łukasza Kamińskiego o działalności Instytutu Pamięci Narodowej – Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w okresie od 1 stycznia do 31 grudnia 2013 r., Marka Michalaka o działalności Rzecznika Praw Dziecka za rok 2013 wraz z uwagami o stanie przestrzegania praw dziecka oraz wiceministra pracy i polityki społecznej Marka Buciora i prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Zbigniewa Derdziuka o sytuacji finansowej Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.
Senat jednogłośnie podjął wniesioną przez grupę senatorów uchwałę w 30. rocznicę męczeńskiej śmierci błogosławionego księdza Jerzego Popiełuszki. Oddaje ona „hołd jednemu z najwierniejszych synów polskiej ziemi, nieustraszonemu obrońcy ideałów prawdy, wolności i sprawiedliwości”, którego życie było darem najpełniej wyrażonym słowami św. Pawła „Zło dobrem zwyciężaj”. „W 25. rocznicę odzyskania naszej wolności mamy szczególny powód, by oddać cześć kapelanowi Solidarności, wiernemu Bogu i Ojczyźnie, człowiekowi, który pozostanie na zawsze symbolem prawdziwego patriotyzmu, ideałem dla tych, którzy znaczną część swego dorosłego życia poświęcili walce o wolność Polski” – czytamy w uchwale.
Izba przyjęła uchwałę w sprawie wniesienia do Sejmu przygotowanego przez senacką Komisję Ustawodawczą projektu ustawy o zmianie ustawy – Kodeks karny wykonawczy, który stanowi wykonanie obowiązku dostosowania systemu prawa do orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego. Projekt odwraca dotychczasową zasadę, zgodnie z którą funkcjonariusz niewykonujący zawodu medycznego był obecny podczas udzielania świadczeń zdrowotnych skazanemu w zamkniętym zakładzie karnym. Propozycja Senatu określa jednak wyjątki, które nadal będą wymagać obecności funkcjonariusza. Dotyczy to świadczeń zdrowotnych udzielanych niebezpiecznemu skazanemu lub sytuacji, gdy asysta funkcjonariusza jest niezbędna dla zapewnienia bezpieczeństwa członka personelu medycznego.
Senatorowie wprowadzili 3 poprawki do ustawy o zmianie ustawy o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw oraz niektórych innych ustaw. Był to poselski projekt. Ustawa zakłada wprowadzenie norm jakości dla paliw stałych – węgla i brykietów. Normy jakościowe w specjalnym rozporządzeniu ma wydać minister gospodarki. Dostawcy i importerzy węgla będą zobowiązani do posiadania certyfikatów jakości zgodnych z tym rozporządzeniem. Jakość węgla kamiennego będzie kontrolowana na granicy Polski z krajami nienależącymi do Unii Europejskiej przez Służbę Celną, a w składach detalicznych – przez Inspekcję Handlową. Ustawa wprowadza zakaz sprzedaży produktów niespełniających wymagań jakościowych. Za sprzedaż węgla niezgodnego z obowiązującymi normami będą grozić kary finansowe w wysokości od 50 tys. zł do 1 mln zł, a nawet kara więzienia do pięciu lat. Z karą grzywny, ograniczenia wolności lub karą do roku więzienia będą musieli liczyć się ci, którzy będą utrudniać kontrole Inspekcji Handlowej. Ponadto nowelizacja daje ministrowi gospodarki możliwość dokapitalizowania Spółki Restrukturyzacji Kopalń S.A. środkami, które mają pomóc w procesach restrukturyzacji i likwidacji. Dwie senackie poprawki mają charakter doprecyzowujący, a trzecia przewiduje, że nowe przepisy dotyczące dokapitalizowania mają wejść w życie dzień po ogłoszeniu ustawy. Reszta ustawy wejdzie w życie po upływie 30 dni od dnia ogłoszenia.
Z 14. poprawkami senatorowie uchwalili ustawę o odwróconym kredycie hipotecznym, opartą na projektach rządowym i poselskim. W ramach umowy kredytowej bank lub inna instytucja będzie wypłacać właścicielowi nieruchomości kwotę kredytu jednorazowo w całości lub w ratach, a po jego śmierci ma prawo przejąć nieruchomość, o ile spadkobiercy nie spłacą kredytu wraz z odsetkami w ciągu 12 miesięcy od śmierci kredytobiorcy. Jeżeli wartość nieruchomości przekroczy kwotę należności wobec banku, wypłaci on nadwyżkę spadkobiercom. Kredytobiorca pozostanie właścicielem, użytkownikiem wieczystym lub posiadaczem spółdzielczego własnościowego prawa do nieruchomości i będzie mógł w niej mieszkać aż do chwili swojej śmierci. Podstawą do ustalenia kwoty odwróconego kredytu hipotecznego ma być rynkowa wartość nieruchomości określona przez rzeczoznawcę majątkowego. Kredytobiorca będzie miał możliwość spłaty kredytu bezpośrednio w walucie, w której został zaciągnięty lub do której kursu jest indeksowany. Będzie też mógł odstąpić od umowy odwróconej hipoteki bez podania przyczyny w terminie 30 dni od jej zawarcia. Ustawa przewiduje wprowadzenie specjalnego formularza, który będzie zawierał obowiązkowe informacje istotne dla kredytobiorcy, m.in. kwotę odwróconego kredytu hipotecznego, sposób jej ustalenia, w tym stosunek tej kwoty do wartości nieruchomości, sposób ustalenia wysokości oprocentowania, wysokość oprocentowania i warunki jego zmiany, a także wysokość i sposób płatności prowizji i innych kosztów związanych z udzieleniem kredytu. Kredytodawcą będą mogły być wyłącznie instytucje nadzorowane przez Komisję Nadzoru Finansowego lub w przypadku oddziałów banków zagranicznych – przez organ nadzorczy w kraju Unii Europejskiej, w którym mieści się centrala. Oprócz poprawek legislacyjnych i doprecyzowujących senatorowie zaproponowali, aby umowa o odwróconym kredycie hipotecznym była zawierana w formie aktu notarialnego, zaś odstąpienie od tej umowy następowało w formie pisemnej z notarialnie poświadczonym podpisem. Zgłoszono także poprawkę, by kwoty wskazane w formularzu informacyjnym nie musiały mieć charakteru szacunkowego. Senat zaproponował również, by używany w ustawie termin „inne koszty” oznaczał wyłącznie koszty prowizji wykonywanych przez bank upoważnień, wyceny nieruchomości lub lokalu oraz monitorowania wartości nieruchomości lub lokalu. Zgodnie z kolejną poprawką, bank powinien dostarczyć kredytobiorcy formularz informacyjny w terminie nie krótszym niż 14 dni (a nie 7) przed zawarciem umów.
Senat wprowadził 1 poprawkę do ustawy o zmianie ustawy o autostradach płatnych oraz o Krajowym Funduszu Drogowym, ustawy o Funduszu Kolejowym oraz ustawy o podatku akcyzowym. Był to projekt rządowy. Ustawa przewiduje podwyższenie opłaty paliwowej w celu zapewnienia dodatkowych wpływów Funduszu Kolejowego. Pozwoli to maksymalnie wykorzystać środki unijne w ramach nowej perspektywy finansowej na lata 2014-2020, a w efekcie zrealizować większą liczbę inwestycji i zadbać o infrastrukturę kolejową. W ustawie zaproponowano też obniżenie stawek podatku akcyzowego od paliw silnikowych, aby nie uległa zmianie cena tych paliw. W latach 2015-2019 opłata paliwowa wzrośnie o 25 zł/1000 l lub 25 zł/1000 kg, w zależności od rodzaju paliwa. O tyle samo zostanie obniżona akcyza, tak by zmiany nie wpłynęły na ceny paliw. Zgodnie z nowelizacją, w latach 2016-2019 z KFD do FK zostanie corocznie przekazane 400 mln zł, natomiast w 2015 r. FK ma zostać zasilony dodatkową kwotą 500 mln zł ze środków KFD. Podmioty zobowiązane do zapłaty opłaty paliwowej będą musiały składać tzw. zabezpieczenie akcyzowe (będzie ono gwarantować jej zapłatę). Rozwiązanie to ma zminimalizować ryzyko powstania nieściągalnych zaległości w opłacie paliwowej, co nabiera szczególnego znaczenia zwłaszcza w sytuacji wzrostu jej stawek. Senat zaproponował poprawkę, na mocy której nowelizacja zwiększająca wydatki na kolej miałaby wejść w życie 14 dni po opublikowaniu, a nie od nowego roku.
Bez poprawek Izba przyjęła dwie ustawy ratyfikacyjne przygotowane przez rząd. Jedna z nich to ustawa o ratyfikacji Konwencji Rady Europy o cyberprzestępczości, sporządzonej w Budapeszcie 23 listopada 2001 r. Ratyfikacja Konwencji ma na celu ustanowienie uniwersalnych standardów w zakresie przeciwdziałania, zwalczania i ścigania przestępstw popełnianych przy użyciu technologii i systemów informatycznych. Konwencja ma stanowić narzędzie ochrony podmiotów posługujących się technologiami komputerowymi przed szeroko rozumianą cyberprzestępczością. Jest ona pierwszym tego typu aktem prawa międzynarodowego, służącym ustanowieniu międzynarodowej współpracy w dziedzinie ścigania przestępstw transgranicznych, popełnianych z wykorzystaniem technologii informatycznych. Konwencja m.in. nakłada obowiązek penalizacji czynów związanych z pornografia dziecięcą, która jest rozpowszechniana, oferowana, udostępniana, transmitowana lub pozyskiwana za pomocą systemu informatycznego. Wprowadza też obowiązek podjęcia takich środków prawnych, które wprowadzą karalność za czyny polegające na naruszeniach prawa autorskiego i praw pokrewnych, jeżeli popełnione będą umyślnie, na skalę komercyjną i za pomocą systemu informatycznego.
Druga to ustawa o ratyfikacji Protokołu dodatkowego do Konwencji Rady Europy o cyberprzestępczości dotyczącego penalizacji czynów o charakterze rasistowskim lub ksenofobicznym popełnionych przy użyciu systemów komputerowych, sporządzonego w Strasburgu 28 stycznia 2003 r. Z uwagi na nieograniczony zasięg działania sprawców, czynności zmierzające do efektywnego ograniczenia tego typu przestępczości muszą mieć charakter międzynarodowy. Obowiązek penalizacji obejmuje zachowania polegające na umyślnym i bezprawnym: publicznym udostępnianiu lub dystrybucji materiałów rasistowskich i ksenofobicznych w systemie komputerowym; grożeniu, przy użyciu systemu komputerowego, popełnieniem poważnego przestępstwa osobom (lub grupie osób) z racji przynależności do grupy wyodrębnionej z uwagi na rasę, kolor, pochodzenie narodowe lub etniczne, jak również do grupy religijnej; publicznym znieważaniu, przy użyciu systemu komputerowego, osoby (lub grupy osób) z racji przynależności do grupy wyodrębnionej z uwagi na rasę, kolor, pochodzenie narodowe lub etniczne, jak również do grupy religijnej; rozpowszechnianiu oraz publicznym udostępnianiu, materiałów, które zaprzeczają, poważnie umniejszają znaczenie, aprobują lub usprawiedliwiają akty ludobójstwa lub zbrodnie przeciwko ludzkości definiowane przez prawo międzynarodowe i uznane za takie przez ostateczne i wiążące decyzje Międzynarodowego Trybunału Wojskowego lub innego sądu międzynarodowego.
