Andrzej Pająk

Izba podjęła uchwałę w sprawie wniesienia do Sejmu projektu ustawy o zmianie ustawy o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego oraz niektórych innych ustaw, wniesionego przez senacką Komisję Praw Człowieka, Praworządności i Petycji na podstawie petycji skierowanych do Senatu przez byłego żołnierza górnika oraz Związek Represjonowanych Politycznie Żołnierzy Górników. Projekt ma na celu objęcie uprawnieniami do świadczeń pieniężnych, wynikających z ustawy o kombatantach, żołnierzy zastępczej służby wojskowej przymusowo zatrudnionych z przyczyn politycznych w kopalniach węgla, kamieniołomach lub zakładach rud uranu w latach 1949–1959, oraz żołnierzy z poboru z 1949 r. wcielonych z powodów politycznych do nadkontyngentowych brygad „Służby Polsce” i przymusowo zatrudnionych w kopalniach węgla lub kamieniołomach. Kierowanie do pracy w kopalniach żołnierzy górników było jednym z narzędzi represji stosowanych wobec obywateli uznanych za groźnych z punktu widzenia interesów państwa komunistycznego, wzorowanych na doświadczeniach państwa sowieckiego. Projekt przewiduje, że żołnierze górnicy, którzy są obecnie objęci ustawą o żołnierzach górnikach, zostaną uznani za uprawnionych do pomocy i świadczeń na podstawie ustawy o kombatantach. Tym samym zostanie uchylona ustawa o żołnierzach górnikach. Według danych Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych, w Polsce żyje teraz około 27,5 tys. represjonowanych żołnierzy oraz około 20 tys. wdów po nich.

Senatorowie wprowadzili 5 precyzujących poprawek do ustawy o zmianie ustawy o bezpieczeństwie morskim oraz niektórych innych ustaw. Był to projekt rządowy. Ustawa wdraża do prawa krajowego przepisy unijne wymagające corocznego przekazywania do Komisji Europejskiej informacji statystycznych dotyczących dokumentów kwalifikacyjnych, tj. dyplomów i świadectw marynarzy wydawanych przez polską administrację morską, w celu lepszego planowania unijnej polityki morskiej. Ponadto nowelizacja zawiera szereg regulacji, które mają charakter porządkujący oraz doprecyzowujący i dotyczą budowy i wyposażenia statku, inspekcji państwa bandery, czyli kontroli stanu technicznego i bezpieczeństwa na statkach o polskiej przynależności, inspekcji państwa portu, czyli kontroli statków podnoszących obce bandery w polskich portach, wyszkolenia i kwalifikacji marynarzy, ze szczególnym uwzględnieniem funkcjonowania Centralnej Morskiej Komisji Egzaminacyjnej oraz warunków bezpiecznego uprawiania żeglugi, w tym organizacji pilotażu morskiego i bezpieczeństwa jachtów morskich. Dodano również przepisy dotyczące nowego typu obiektów na polskich obszarach morskich – stałych platform wiertniczych.

Senat wprowadził 30 głównie legislacyjnych i doprecyzowujących poprawek do ustawy o zmianie ustawy o rachunkowości oraz niektórych innych ustaw. Był to rządowy projekt. Głównym celem nowelizacji, która wdraża przepisy unijne, jest poprawa warunków wykonywania działalności gospodarczej i ograniczenie lub zniesienie barier hamujących rozwój przedsiębiorczości. Uproszczone zostaną sprawozdania finansowe małych jednostek zobowiązanych do stosowania przepisów ustawy o rachunkowości, czyli spółek akcyjnych, z ograniczoną odpowiedzialnością oraz komandytowo-akcyjnych, spełniających dwa z trzech określonych w ustawie kryteriów. Pod uwagę brana jest suma bilansowa w roku obrotowym, za który przedsiębiorcy ci sporządzają sprawozdanie i za rok poprzedni, która nie może być wyższa niż 17 mln zł. Kolejnym kryterium są przychody netto ze sprzedaży towarów i produktów, które nie mogą przekroczyć 34 mln zł, oraz przeciętne zatrudnienie, które nie może wynieść więcej niż 50 osób. Firmy te będą mogły sporządzać skrócone sprawozdanie finansowe obejmujące jedynie uproszczony bilans, rachunek zysków i strat oraz informację dodatkową z ograniczoną liczbą danych. Ponadto zwolnione zostaną one ze obowiązku sporządzania sprawozdania z działalności – pod warunkiem, że niektóre informacje, objęte dotychczas jego zakresem, zostaną przez nie ujawnione w informacji dodatkowej. Małe firmy mają też zostać zwolnione z obowiązku sporządzania zestawienia zmian w kapitale własnym i rachunku przepływów pieniężnych. Ustawa przewiduje też możliwość prowadzenia uproszczonej ewidencji przychodów i kosztów – zamiast ksiąg rachunkowych – przez małe organizacje pozarządowe, z wyłączeniem spółek kapitałowych oraz stowarzyszeń jednostek samorządu terytorialnego. Z ułatwienia skorzystają NGO, które mają przychody do 100 tys. zł rocznie, a także organizacje pozarządowe nieprowadzące działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy o swobodzie działalności gospodarczej lub niemające statusu organizacji pożytku publicznego. Jedna z poprawek wylicza, że organizacje te mogą uzyskiwać przychody tylko z: działalności nieodpłatnej pożytku publicznego z tytułu składek członkowskich, darowizn, zapisów, spadków, dotacji, subwencji, przychodów pochodzących z ofiarności publicznej, działalności odpłatnej pożytku publicznego z tytułu sprzedaży towarów i usług, sprzedaży, najmu lud dzierżawy majątku, odsetek z rachunkach bankowych lub w SKOK-ach, lokat terminowych i innych form oszczędzania. Kolejna poprawka wylicza, że małe firmy nie muszą uwzględniać w sprawozdaniach wskaźników niefinansowych oraz informacji dotyczących środowiska naturalnego i zatrudnienia.

Izba bez poprawek przyjęła ustawę o zmianie ustawy o nadzorze nad rynkiem kapitałowym oraz niektórych innych ustaw, której projekt przygotowali posłowie. Ma ona na celu zmianę systemu finansowania wydatków stanowiących koszty działalności Komisji Nadzoru Finansowego. Nowelizacja rozszerza listę podmiotów zobowiązanych do wnoszenia rocznych opłat na rzecz KNF o wszystkie podmioty prowadzące działalność na rynku kapitałowym. Do tej pory roczne opłaty były uiszczane głównie przez Giełdę Papierów Wartościowych i Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych. Pozostali uczestnicy rynku kapitałowego ponosili koszty jednorazowych czynności KNF (np. opłaty za wydawanie zezwoleń na wniosek danego podmiotu). Zgodnie z ustawą roczne opłaty na pokrycie kosztów nadzoru będą wnosić m.in. towarzystwa funduszy inwestycyjnych, spółki prowadzące giełdę papierów wartościowych, spółki prowadzące rynek pozagiełdowy, domy maklerskie oraz spółki prowadzące giełdę towarową. Ustalone po zakończeniu roku budżetowego rzeczywiste koszty nadzoru nad rynkiem kapitałowym będą w części pokrywane także ze środków wnoszonych przez banki (13,5 proc.) oraz przez zakłady ubezpieczeń i reasekuracji (1,5 proc.).

Senatorowie nie wprowadzili poprawek do ustawy o zmianie ustawy o grach hazardowych. Był to projekt rządowy. Zgodnie z nowelizacją, spółki akcyjne oraz spółki z o.o. mające siedziby na terenie jednego z krajów Unii Europejskiej lub Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu (EFTA) będą mogły prowadzić w Polsce działalność w zakresie określonych gier hazardowych – za pośrednictwem utworzonego w Polsce oddziału albo ustanowionego przedstawiciela. Przedstawicielem będzie mógł zostać przedsiębiorca prowadzący w Polsce działalność gospodarczą. Jeśli będzie to osoba fizyczna, będzie musiała mieszkać w Polsce oraz posługiwać się językiem polskim, jeśli osoba prawna – będzie musiała mieć siedzibę w Polsce oraz przynajmniej jednego polskojęzycznego członka zarządu. Decyzje, w których minister finansów rozstrzyga, czy gra wskazana we wniosku przedsiębiorcy podlega ustawie, będą mogły być wydawane także przez upoważnione przez niego organy, co powinno skrócić czas oczekiwania na wydanie takich rozstrzygnięć. W zakresie rozwiązań podatkowych ustawa wprowadza wyraźny zakaz sumowania podstaw opodatkowania podatkiem od gier. W nowelizacji doprecyzowano również, że podatnikami podatku od gier nie są organizatorzy loterii promocyjnych. Podatkiem tym nie są obciążone także loterie fantowe i gry bingo fantowe, w których pula wygranych nie przekracza przeciętnego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw.

Bez poprawek izba przyjęła ustawę o zmianie ustawy o finansach publicznych. Był to projekt senacki. Nowelizacja ma na celu doprecyzowanie i uzupełnienie niektórych przepisów dotyczących instytucji gospodarki budżetowej (IGB). Konieczność nowelizacji ustawy wynikła z postulatów Najwyższej Izby Kontroli sformułowanych po kontroli: „Funkcjonowanie instytucji gospodarki budżetowej”. Ustawa przewiduje konieczność sporządzania przez IGB dwóch rodzajów sprawozdań – finansowego i z działalności oraz stosowanie przez nie zasad rachunkowości. Powinna się ona przyczynić do racjonalizacji i zwiększenia efektywności gospodarowania majątkiem przez IGB. Ponieważ większość tych jednostek zajmuje się resocjalizacją osób skazanych na karę pozbawienia wolności, zwiększenie ich efektywności spowoduje pozytywne skutki społeczne.

Senatorowie z 4 głównie redakcyjnymi poprawkami uchwalili ustawę o zmianie ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko oraz ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych. Był to poselski projekt. Celem ustawy jest usprawnienie przygotowania inwestycji drogowych, szczególnie w kontekście wydatkowania funduszy Unii Europejskiej w najbliższej perspektywie finansowej przypadającej na lata 2014-2020. Wydłużony z czterech do sześciu lat został termin obowiązywania decyzji środowiskowych. Okres ten będzie mógł zostać przedłużony o kolejne cztery lata, jeśli realizacja przedsięwzięcia będzie przebiegała etapowo, a warunki jego realizacji nie ulegną zmianom. Dzięki temu nie trzeba będzie ponownie uzyskiwać decyzji środowiskowej. Zgodnie z nowelizacją możliwa będzie też zmiana decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej bez konieczności zmiany decyzji środowiskowej. Ustawa ma również przyspieszyć procedury administracyjne związane z przygotowaniem oraz prowadzeniem badań geologicznych i archeologicznych w przypadku inwestycji na drogach publicznych. Nowe rozwiązania umożliwią terminową realizację projektów drogowych, a także przyczynią się do gospodarnego wydatkowania środków publicznych.

Senat nie wprowadził poprawek do ustawy o zmianie ustawy o usługach turystycznych, której projekt opracował rząd. Nowelizacja doprecyzowuje, że do zadań marszałka województwa lub wskazanej przez niego jednostki należy zorganizowanie powrotu turystów z imprezy wyjazdowej, w sytuacji gdy nie zapewnia tego niewypłacalny organizator turystyki lub pośrednik turystyczny. Jest to realizacja wniosku de lege ferenda przedstawionego w informacji o wynikach kontroli Najwyższej Izby Kontroli pt. „Przestrzeganie warunków świadczenia usług turystycznych”. Nowelizacja nie rozstrzyga jednak o źródle finansowania zadania zleconego marszałkowi województwa na wypadek, gdy zabezpieczenie finansowe wynikające gwarancji lub ubezpieczenia nie wystarczy na sprowadzenie turystów–klientów niewypłacalnego przedsiębiorcy do kraju.

Izba zaproponowała 24 w większości doprecyzowujące poprawki do ustawy o zmianie ustawy – Prawo własności przemysłowej oraz niektórych innych ustaw, wywodzącą się z projektu rządowego. Nowelizacja dostosowuje przepisy do Aktu genewskiego Porozumienia haskiego ws. międzynarodowej rejestracji wzorów przemysłowych, Traktatu singapurskiego o prawie znaków towarowych oraz dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady Unii Europejskiej w sprawie ochrony prawnej wynalazków biotechnologicznych. Uwzględnia ona dwa wyroki Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej – w sprawie firmy Monsanto, dotyczący ochrony prawnej wynalazków biotechnologicznych, oraz w sprawie Cassina i Flos, odnoszący się do ochrony wzorów przemysłowych będących jednocześnie dziełami sztuki. Nowelizacja reguluje kwestie udzielania patentów na wynalazki, przyznawania praw ochronnych na wzory użytkowe i znaki towarowe, jak również praw ochronnych na wzory przemysłowe, topografie układów scalonych oraz oznaczenia geograficzne. Ponadto określa procedurę uznawania w Polsce międzynarodowej rejestracji wzorów przemysłowych. Zwiększono też zwolnienie (z 70 do 80 proc.) z opłaty za zgłoszenie wynalazku, wzoru użytkowego, znaku towarowego lub wzoru przemysłowego. Nowelizacja wprowadza odrębny rejestr dodatkowych praw ochronnych. Są to prawa odrębne od patentów podstawowych, które są udzielane dla produktów leczniczych oraz produktów ochrony roślin. Ustawa wprowadza rozwiązania mające upowszechnić dokonywanie zgłoszeń w postaci elektronicznej i uprościć procedury postępowania przed Urzędem Patentowym.

Senatorowie bez poprawek przyjęli nowelizację ustawy o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego oraz ustawę o zmianie ustawy o poręczeniach i gwarancjach udzielanych przez Skarb Państwa oraz niektóre osoby prawne, ustawy o Banku Gospodarstwa Krajowego oraz niektórych innych ustaw. Powstała ona na bazie dwóch projektów – poselskiego i senackiego. Petycję w tej sprawie wniosła Spółdzielnia Mieszkaniowa Lokatorsko – Własnościowa „Politechnik” ze Szczecina. Nowelizacja ujednolica przepisy dotyczące możliwości przekształcania na własność mieszkań wybudowanych przez towarzystwa budownictwa społecznego w ramach kredytu udzielonego przez Bank Gospodarstwa Krajowego i przed 30 września 2009 r., czyli w czasach funkcjonowania Krajowego Funduszu Mieszkaniowego. Porządkuje ona chaos prawny, który pojawił się w wyniku częstych zmian przepisów w tym zakresie. Ustawa stanowi, że wyodrębniane na własność nie będą mogły być tylko te mieszkania wybudowane przed 30 września 2009 r. przez TBS za kredyty BGK, w których „partycypant jest inny niż najemca”. Chodzi o sytuacje, w których najemca nie ponosił w żaden sposób kosztów budowy. Wszystkie inne mieszkania TBS zbudowane przed 2009 r. będą mogły być wyodrębniane na własność.

Bez poprawek Izba przyjęła nowelę ustawy o własności lokali. Był to projekt komisyjny. Celem nowelizacji jest ułatwienie zarządzania wspólnotami mieszkaniowymi. Współwłaściciele zbiorowi lokalu w częściach ułamkowych będą mieli prawo głosu w podejmowaniu uchwał przez wspólnoty mieszkaniowe na równi z właścicielami. Przy głosowaniu tzw. udziałami każdy współwłaściciel będzie mógł oddać głos zgodnie z wielkością udziału w lokalu. Natomiast w głosowaniu na zasadzie „jeden właściciel – jeden głos” współwłaściciele będą ustanawiać swojego pełnomocnika większością głosów.

Senatorowie nie wprowadzili poprawek do ustawy o zmianie ustawy o gospodarce nieruchomościami, której projekt opracowali posłowie. Doprecyzowuje ona obowiązujące przepisy. Obecnie osoby, które zakupiły od gminy mieszkanie z bonifikatą, mogą je sprzedać przed upływem 5 lat i nie są zobowiązane do jej zwrotu, jeżeli środki ze sprzedaży przeznaczą w ciągu 12 miesięcy na zakup innego lokalu mieszkalnego. Obowiązująca ustawa nie wskazuje jednoznacznie, że dotyczy to także spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu i samorządy często w takich sytuacjach żądają zwrotu bonifikat. W myśl nowelizacji także zakup spółdzielczego mieszkania własnościowego będzie zwalniał z obowiązku zwrotu upustu. W przypadku kupna takiego mieszkania o wartości niższej niż przyznana bonifikata kupujący będzie musiał zwrócić gminie niewykorzystaną część upustu.

Senat bez poprawek uchwalił nowelizację ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta, przygotowaną przez posłów. Stanowi ona odpowiedź na postulat Rzecznika Praw Dziecka. Ma na celu ujednolicenie wzorów dokumentacji medycznej, w tym książeczki zdrowia dziecka, dla wszystkich podmiotów leczniczych w całym kraju. Minister zdrowia określi w rozporządzeniu wzory niektórych rodzajów dokumentacji medycznej. Otwarty katalog takich wzorów umożliwi jego rozszerzanie w miarę potrzeb bez konieczności wprowadzania kolejnych zmian w ustawie. Nowelizacja pozwoli na szybszy dostęp do informacji mających kluczowe znaczenie dla bezpieczeństwa pacjenta i określenia sposobu postępowania w sytuacji zagrożenia życia.

Senatorowie nie wprowadzili poprawek do ustawy o zmianie ustawy o Sądzie Najwyższym. Był to projekt komisyjny. Nowelizacja wprowadza zasadę kadencyjności stanowisk funkcyjnych prezesów Sądu Najwyższego – kierujących pracą poszczególnych izb. Będą oni powoływani na maksymalnie dwie 5-letnie kadencje. Ponadto sędzia zajmujący stanowisko po ukończeniu 70. roku życia nie będzie mógł pełnić w SN stanowisk funkcyjnych, takich jak Prezes Sądu Najwyższego, kierujący izbą i przewodniczący kierujący wydziałem izby. Możliwość wydłużenia okresu zajmowania stanowiska sędziego SN do 72 lat będzie obejmować tylko orzekanie, a nie czynności związane z zarządzaniem.

Bez poprawek senatorowie uchwalili ustawę o zmianie ustawy – Kodeks postępowania karnego oraz ustawy – Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia. Był to projekt senacki. Nowelizacja dostosowuje system prawa do wyroku Trybunału Konstytucyjnego. Wprowadza ona możliwość zaskarżenia rozstrzygnięć dotyczących odmowy wyznaczenia obrońcy z urzędu w postępowaniu karnym i w sprawach o wykroczenia. Określenie sposobu realizacji przez oskarżonego prawa do obrony dotyczy jednej z podstawowych gwarancji wyznaczających jego status w ramach postępowania karnego. Z tego powodu rozstrzygnięcia w tym zakresie powinny podlegać zaskarżeniu niezależnie od tego, jaką przybrały formę procesową i przez jaki organ zostały wydane. Oskarżony i pozostałe strony postępowania będą wiec mogli wnosić zażalenia na postanowienie sądu cofające wyznaczenie obrońcy z urzędu, a także na zarządzenie prezesa sądu o odmowie wyznaczenia obrońcy z urzędu. Zażalenia na postanowienia sądu będą rozpatrywały inne składy sędziowskie tego samego sądu, a zażalenia na zarządzenia prezesa sądu – sąd właściwy do rozpoznania sprawy.

Także nie wprowadzili poprawek do ustawy o zmianie ustawy – Kodeks postępowania karnego. Był to kolejny projekt senacki dostosowujący system prawa do wyroku Trybunału Konstytucyjnego. Trybunał uznał za niekonstytucyjny brak możliwości odwoływania się od postanowień dotyczących wynagrodzenia pełnomocników z urzędu w procedurze karnej, gdy jeden sąd działał jako odwoławczy w sprawie podstawowej i jednocześnie rozstrzygał w pierwszej instancji w kwestii pośrednio z nią związanej. Do kodeksu postępowania karnego wprowadzona więc zostaje możliwość zażalenia do innego równorzędnego składu sądu odwoławczego (tzw. instancji poziomej) postanowienia, o którym po raz pierwszy orzekał sąd odwoławczy, a które dotyczyło kosztów procesu, w tym nieopłaconej przez strony pomocy prawnej udzielonej z urzędu.

8 drobnych poprawek senatorowie zaproponowali do nowelizacji ustawy o sporcie, ustawy o podatkach i opłatach lokalnych oraz ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wywodzącej się z projektów: rządowego, poselskiego i komisyjnego. Jednym z celów nowelizacji jest walka z korupcją i dopingiem. Rozszerza ona zakaz pełnienia funkcji członka zarządu polskiego związku sportowego przez osobę prowadzącą działalność gospodarczą związaną z realizacją przez ten związek jego zadań statutowych na osoby mające więcej niż 10% udziałów lub akcji w spółce kapitałowej, która prowadzi taką działalność, oraz na wspólników spółek osobowych prowadzących taką działalność. Zgodnie z nowymi przepisami, obligatoryjne będzie przesyłanie rocznych sprawozdań finansowych do badania przez biegłego rewidenta. Każdy polski związek sportowy będzie musiał należeć do międzynarodowej federacji sportowej działającej w sporcie olimpijskim lub paraolimpijskim bądź innej uznawanej przez Międzynarodowy Komitet Olimpijski, w przeciwnym razie utraci swój status. Nowelizacja dostosowuje przepisy w zakresie walki z dopingiem do standardów międzynarodowych. Termin „kontrola dopingowa” został zastąpiony terminem „kontrola antydopingowa”. W zakresie ustawy o podatkach i opłatach lokalnych nowelizacja zwalnia z podatku od nieruchomości obiekty o szczególnym znaczeniu dla sportu – centralne ośrodki sportu we Władysławowie i Zakopanem. Podwyższone ponadto zostają świadczenia olimpijskie przysługujące medalistom, którzy ukończyli 40 lat. Jedna z poprawek zakłada, że działalność Centralnego Ośrodka Sportu, na którą może on otrzymać dotację celową z budżetu państwa, nie wchodzi w zakres działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy o swobodnej działalności gospodarczej.

Z dwiema uzupełniającymi poprawkami Senat uchwalił ustawę o Radzie Dialogu Społecznego i innych instytucjach dialogu społecznego, która zastąpi obecną Komisję Trójstronną ds. Społeczno-Gospodarczych – forum współpracy przedstawicieli pracowników, pracodawców i rządu. Projekt tej ustawy przygotował rząd w uzgodnieniu z partnerami społecznymi. Wyznacza ona nowe ramy dialogu społecznego. Rada Dialogu Społecznego (RDS) ma realizować zasadę partycypacji i solidarności społecznej w zakresie zatrudnienia oraz wdrażania polityk i strategii społeczno-gospodarczych. Partnerzy społeczni będą mogli inicjować zmiany w prawie, jeśli uzgodnią wspólny projekt ustawy, albo założenia do niej oraz innych aktów prawnych. Jeśli rząd, zgodnie z uchwaloną ustawą, nie uwzględni opinii partnerów, będzie musiał przedstawić swoje stanowisko w uzasadnieniu do projektu ustawy przedkładanego Sejmowi i poinformować o tym partnerów społecznych. Przedstawiciele pracowników i pracodawców będą opiniować rządowe projekty ustaw i innych aktów prawnych. Będą też mogli przedstawiać wspólne zapytania ministrom i wnosić o zmianę ustawy. Zyskają też prawo wspólnego występowania do Sądu Najwyższego o wykładnię przepisów prawa i do Trybunału Konstytucyjnego o zbadanie konstytucyjności przepisów Co roku RDS powinna określić swój program działania z uwzględnieniem sytuacji społecznej i gospodarczej kraju oraz wskazać zagadnienia priorytetowe dla rozwoju i trwałości dialogu społecznego. W skład Rady wejdzie taka sama liczba przedstawicieli pracowników i pracodawców. Liczbę przedstawicieli strony rządowej będzie ustalał premier. Członków Rady będzie powoływał i odwoływał prezydent na wniosek organizacji pracowników. Funkcja przewodniczącego będzie pełniona rotacyjnie – naprzemiennie przez przedstawiciela każdej z trzech stron. Kadencja przewodniczącego RDS będzie trwała rok. Z głosem doradczym, w pracach Rady będą mogli uczestniczyć m.in. przedstawiciele prezydenta, prezesa NBP oraz prezesa GUS.W województwach powstaną Wojewódzkie Rady Dialogu. W myśl jednej z poprawek senackich przewodniczący Rady Dialogu Społecznego będzie przedstawiał sprawozdanie z działalności również Senatowi. Inna poprawka przewiduje, że do opiniowania projektu ustawy budżetowej na rok 2016 wraz z uzasadnieniem mają zastosowanie terminy określone w ustawie o Komisji Trójstronnej do Spraw Społeczno-Gospodarczych i wojewódzkich komisjach dialogu społecznego.

Senat nie wprowadził poprawek do nowelizacji ustawy o gospodarce nieruchomościami oraz ustawy – Kodeks rodzinny i opiekuńczy zainicjowanej przez grupę senatorów. Ma ona na celu uregulowanie stanu prawnego nieruchomości objętych dekretem warszawskim z 1945 r. (tzw. dekretem Bieruta). Projekt daje Skarbowi Państwa i miastu stołecznemu Warszawie prawo pierwokupu gruntów warszawskich objętych roszczeniami, jeśli będą się na nich znajdować instytucje użyteczności publicznej (chodzi o nieruchomości niezbędne do umożliwienia realizacji zadań ustawowych bądź statutowych w zakresie ochrony zdrowia, edukacji, kultury, rozwoju kultury fizycznej, zrównoważonego zagospodarowania przestrzennego). Przeniesienie praw i roszczeń będzie wymagało zawarcia umowy w formie aktu notarialnego, co ma zagwarantować skuteczną realizację prawa pierwokupu i wyeliminować handel roszczeniami (ujawnione zostaną kwoty, za jakie roszczenia zostały kupione). Ponadto, zgodnie z nowelą, w przypadku gruntów, na których stoją placówki użyteczności publicznej, np. przedszkola, szkoły, place zabaw będzie możliwość odmówienia ich zwrotu w naturze. W noweli podjęto też próbę rozwiązania innego problemu – zarządzania nieruchomościami przez kuratorów byłych właścicieli. Wprowadza ona przepis, że „nie ustanawia się kuratora, jeśli są przesłanki, że osoba nie żyje”. Ponadto nowelizacja zawiera przepis, że jeśli właściciel nieruchomości np. od kilkudziesięciu lat nie dał znaku życia i teraz przez pół roku nie odpowie na wezwanie władz miasta do zgłoszenia się, nieruchomość będzie mogła być przez miasto przejęta.

Izba nie wprowadziła poprawek do nowelizacji ustawy o pomocy państwa w nabyciu pierwszego mieszkania przez młodych ludzi. Zgodnie z zaproponowanymi zmianami rządowy program wsparcia mieszkalnictwa „Mieszkanie dla Młodych” obejmie także rynek wtórny mieszkań. Do tej pory z programu MdM można było skorzystać wyłącznie kupując mieszkanie lub dom na rynku pierwotnym – od dewelopera. Nowe przepisy wprowadzają zmiany mające na celu wzmocnienie prorodzinnego charakteru programu m.in. przez zwiększenie wsparcia finansowego dla rodzin z większą liczbą dzieci. Przewidują one zwiększenie z 50 do 65 m kw. powierzchni mieszkaniowej, od której będzie liczona dopłata do wkładu własnego dla rodzin wychowujących co najmniej trójkę dzieci. (Wysokość dofinansowania wkładu własnego będzie wynosiła 30 proc. tzw. wartości odtworzeniowej mieszkania – obecnie jest to 15 proc. dla rodzin co najmniej z trójką dzieci, dla rodzin z dwójką dzieci dofinansowanie wyniesie 20 proc. zamiast dotychczasowych 15 proc.). Dodatkowo nowelizacja przewiduje rezygnację z warunku „pierwszego mieszkania” i limitu wieku w przypadku rodzin i osób wychowujących co najmniej troje dzieci w dniu składania wniosku o dofinansowanie wkładu własnego. Oznacza to, że z programu będą mogły skorzystać osoby i rodziny z trójką dzieci (lub większą ich liczbą), które wprawdzie mają mieszkanie, ale chcą kupić większy lokal i w ten sposób poprawić swoje warunki bytowe. Ustawa daje też większe możliwości udziału w programie osób realizujących swoje potrzeby mieszkaniowe za pośrednictwem spółdzielni mieszkaniowych.

Bez poprawek senatorowie przyjęli ustawę o zmianie ustawy – Prawo zamówień publicznych oraz ustawy o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw. Ma ona na celu jednoznaczne wskazanie terminu, w którym strony umowy o zamówienie publiczne mogą prowadzić negocjacje dotyczące zmiany wynagrodzenia. Zgodnie ze znowelizowanym przepisem strony będą mogły rozpocząć negocjacje w dniu opublikowania przepisów wprowadzających zmiany w zakresie: stawki podatku od towarów i usług, wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę, zasad podlegania ubezpieczeniom społecznym, ubezpieczeniu zdrowotnemu lub wysokości składki na te ubezpieczenia, jeżeli zmiana przepisów będzie miała wpływ na koszty wykonania przez wykonawcę zamówienia publicznego. Jednocześnie ustawa wskazuje, że zmiana umowy na podstawie ustaleń negocjacyjnych będzie mogła nastąpić po wejściu w życie przepisów będących przyczyną waloryzacji.

Izba zapoznała się ze sprawozdaniem przewodniczącego Komisji Praw Człowieka, Praworządności i Petycji senatora Michała Seweryńskiego na temat petycji rozpatrzonych w ubiegłym roku.

Na podstawie petycji skierowanych do Senatu w 2014 roku powstały cztery projekty ustaw -poinformował w piątek senator Michał Seweryński. Przypomniał, że prawo wnoszenia do organów władzy publicznej petycji, wniosków i skarg „w interesie publicznym, własnym lub innej osoby za jej zgodą” gwarantuje konstytucja. Zasady składania petycji reguluje uchwalona w 2014 roku z inicjatywy Senatu ustawa o petycjach, która wejdzie w życie 6 września br., po rocznym vacatio legis. Podkreślił iż ustawa dopiero zacznie obowiązywać, jednak senacka komisja już od 2009 roku przyjmuje i rozpatruje petycje. Jak dodał, w 2014 roku marszałek Senatu skierował do Komisji Praw Człowieka, Praworządności i Petycji 24 petycje, w tym 7 zbiorowych, 12 indywidualnych i 5 wielokrotnych. Komisja kontynuowała też prace nad 10 petycjami z poprzednich lat. Senator Seweryński zaznaczył, że na podstawie 34 petycji komisja przygotowała 4 projekty ustaw. Były to: projekt ustawy gwarantujący najsłabiej uposażonym emerytom, którzy ukończyli 75 lat darmowe leki o kategorii dostępności Rp i Rpz; projekt ustawy, gwarantujący nauczycielom świadczenia kompensacyjne; projekt o uznaniu za niebyłe orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego, a także projekt w sprawie zasad przekształceń własnościowych mieszkań spółdzielczych i zbudowanych w ramach tbs. Pierwsze dwa projekty odrzucił sam Senat, dwa kolejne zostały skierowane do Sejmu i są na etapie prac w komisjach sejmowych.

Senat bez poprawek przyjął ustawę o ustanowieniu Dnia Pamięci Ofiar Obławy Augustowskiej z lipca 1945 roku. Zgodnie z ustawą 12 lipca będzie Dniem Pamięci Ofiar Obławy Augustowskiej. Ustawa, uchwalona z inicjatywy posłów, jest hołdem złożonym ofiarom obławy „bohaterom antykomunistycznego podziemia niepodległościowego, zamordowanym z rozkazu Józefa Stalina na terenie północno-wschodniej Polski (…), którzy nie pogodzili się z nową sowiecką okupacją”. Przeprowadzona z rozkazu Stalina pacyfikacja Suwalszczyzny, nazwana później obławą augustowską, rozpoczęła się 12 lipca 1945 r. Według ogólnych szacunków liczba Ofiar może sięgać 2000 osób. Do tej pory nieznane jest miejsce spoczynku doczesnych szczątków Ofiar Obławy.

Senatorowie nie wprowadzili poprawek do noweli Kodeksu wyborczego. Nowelizacja obejmuje zmianę opisu okręgów w załącznikach Kodeksu dotyczącą Wałbrzycha (okręgu nr 2 w wyborach do Sejmu i nr 4 do Senatu), który od 2013 roku jest miastem na prawach powiatu. Zmiana konieczna jest przed zbliżającymi się wyborami. Nowela wejdzie w życie z dniem ogłoszenia.