W dniu 17 maja 2017 r. zakończyło się 41. posiedzenie Senatu. Izba rozpatrzyła na nim 9 ustaw, wprowadziła poprawki do ustawy o restytucji narodowych dóbr kultury. Podjęła też uchwałę upamiętniającą senatora II RP Leona Jantę Połczyńskiego. Senat zdecydował o wniesieniu do Sejmu 2 projektów ustaw, odrzucił zaś projekt ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, wprowadzający zasiłek pośmiertny. Planowane drugie czytanie projektu ustawy o zmianie ustawy o drogach publicznych odbędzie się na następnym posiedzeniu Izby. Senat w uchwale w sprawie uznania wielkich zasług dla Państwa Polskiego Leona Janty Połczyńskiego w 150-lecie Jego urodzin oddaje hołd temu wybitnemu Polakowi, wielkiemu patriocie, politykowi, prawnikowi i działaczowi społecznemu, wywodzącemu się z Pomorza.
Senatorowie apelują do środowisk oświatowych o jego popularyzację. W uchwale przypomniano, że w czasach zaboru pruskiego Leon Janta Połczyński był m.in. patronem polskich kółek rolniczych na Pomorzu Gdańskim, wydawcą polskich czasopism, w latach I wojny światowej należał w Poznaniu do polskich tajnych stowarzyszeń walczących o niepodległość. W II RP piastował funkcje państwowe, wiceministra byłej Dzielnicy Pruskiej (1919–21) i ministra rolnictwa (1930–32) w 5 rządach. Był senatorem I i III kadencji. Uczestniczył w licznych inicjatywach mających na celu uzyskanie niepodległości przez ziemie zachodnie w okresie I wojny światowej. Zaangażował się w walkę o powrót Pomorza do Polski.
Senat wprowadził 7 poprawek do ustawy o restytucji narodowych dóbr kultury (projekt rządowy). Jedna z nich przesądza, że minister kultury będzie występował także w postępowaniach w sprawach o przestępstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe, związanych z restytucją dóbr kultury. Ustawa implementuje do polskiego prawa dyrektywę Unii Europejskiej, dotyczącą zwrotu dóbr kultury, wyprowadzonych niezgodnie z prawem z terytorium państwa członkowskiego UE. Definiuje „dobro kultury” jako zabytek i rzecz ruchomą niebędącą zabytkiem, których zachowanie leży w interesie społecznym. Chronione będą więc też muzealia wpisane do inwentarza muzeum będącego instytucją kultury oraz materiały biblioteczne należące do narodowego zasobu bibliotecznego. Ustawa zawiera również regulacje odnoszące się do narodowych dóbr kultury polskiej należących do zbiorów publicznych. Zdefiniowano pojęcie „zbiorów publicznych”, które zostaną objęte szczególnymi regulacjami ochronnymi. Do 75 lat wydłużono czas, w którym może zostać wszczęte postępowanie o ich zwrot. W wypadku pozostałych narodowych dóbr kultury to 30 lat. Za restytucję dóbr kultury będzie odpowiedzialny minister kultury i dziedzictwa narodowego. W ustawie przewidziano także kary za utrudnianie postępowania o zwrot zagranicznego narodowego dobra kultury. Sprawca będzie podlegał karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do 5 lat, a w wypadku sprawy mniejszej wagi ‒ karze grzywny, ograniczenia wolności lub pozbawienia wolności do 1 roku. W ustawie przewidziano także regulacje prawne służące zabezpieczeniu odnalezionego dobra kultury. Zobowiązano firmy i osoby fizyczne zajmujące się obrotem dobrami kultury do prowadzenia ksiąg w celu ewidencjonowania tych dóbr oraz ekspertyz przez nie wystawianych.
Izba po odrzuceniu wniosku o odrzucenie ustawy o zmianie ustawy o ochronie przeciwpożarowej (projekt poselski), przyjęła ją bez poprawek. Celem noweli jest racjonalne i efektywne wydatkowanie środków finansowych na ochronę przeciwpożarową i równomierne wsparcie wszystkich jednostek. Całość środków, płaconych obowiązkowo przez zakłady ubezpieczeń na ochronę przeciwpożarową, trafiać będzie do komendanta głównego Państwowej Straży Pożarnej, który 50% przekaże Ochotniczej Straży Pożarnej, a 50% ‒ jednostkom ochrony pożarowej (zakładowe straże pożarne, zakładowe służby ratownicze, gminne jednostki straży pożarnej, terenowa służba ratownicza). Sposób i tryb rozdziału środków określi w rozporządzeniu minister właściwy ds. wewnętrznych.
Senat przyjął bez poprawek ustawę o wypowiedzeniu Europejskiej konwencji w sprawie przemocy i ekscesów widzów w czasie imprez sportowych, a w szczególności meczów piłki nożnej, sporządzonej w Strasburgu dnia 19 sierpnia 1985 r. i wyraził zgodę na ratyfikację Konwencji Rady Europy w sprawie zintegrowanego podejścia do bezpieczeństwa, zabezpieczenia i obsługi podczas meczów piłki nożnej i innych imprez sportowych, sporządzonej w Strasburgu dnia 4 maja 2016 r., której celem jest zapobieganie incydentom i zakłóceniom porządku publicznego stanowiącym zagrożenie dla życia i zdrowia osób uczestniczących w meczach piłki nożnej i innych imprezach sportowych.
Senatorowie poparli bez poprawek ustawę o zmianie ustawy – Kodeks spółek handlowych, ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym (projekt rządowy), która likwiduje możliwość korzystania ze „zwykłego” podpisu elektronicznego przy zakładaniu spółek z ograniczoną odpowiedzialnością przez internet (tryb S-24). Ma to zwiększyć bezpieczeństwo obrotu prawnego. Do podpisywania umowy spółki z o.o. zawiązywanej w tym trybie, a także do złożenia wniosku o jej wpis do Krajowego Rejestru Sądowego byłyby stosowane tylko kwalifikowany podpis elektroniczny i podpis potwierdzony profilem zaufanym ePUAP.
Izba nie wprowadziła zmian do ustawy o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (projekt senacki), która umożliwia małoletnim, za zgodą sądu, udziału w posiedzeniach jawnych, zarówno podczas postępowania cywilnego, jak i sądowoadministracyjnego. Jak wskazywano w uzasadnieniu, umożliwienie małoletnim obserwacji rozprawy za zgodą sędziego „będzie miało wymiar edukacyjny oraz przygotuje ich do czynnego udziału w życiu publicznym”. Nowelizacja stanowi realizację postulatu zawartego w petycji wniesionej do Senatu.
Senat przyjął ustawę o roszczeniach o naprawienie szkody wyrządzonej przez naruszenie prawa konkurencji (projekt rządowy) w brzmieniu uchwalonym przez Sejm. Określa ona zasady odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez naruszenie prawa konkurencji, a także dochodzenia roszczeń o naprawienie szkody wyrządzonej przez naruszenie prawa konkurencji w postępowaniu cywilnym.Nowe przepisy wprowadzają szereg ułatwień dla poszkodowanych, którzy dochodzą roszczeń wobec sprawcy naruszenia prawa konkurencji, w tym nowy instrument w postaci wniosku o wyjawienie środka dowodowego.
Senatorowie opowiedzieli się za przyjęciem bez poprawek ustawy o zmianie ustawy – Prawo pocztowe (projekt rządowy), dzięki której Poczta Polska będzie mogła korzystać z unijnego programu pomocowego „Rekompensata dla Poczty Polskiej kosztu netto obowiązku świadczenia usług powszechnych w latach 2013‒2015”. Nowela stanowi realizację zaleceń Komisji Europejskiej wynikających z procedury udzielenia dotacji za świadczenie usług pocztowych ustawowo zwolnionych z opłat pocztowych. W ustawie określono sposób liczenia udziału operatorów pocztowych zobowiązanych do wniesienia dopłaty na rzecz sfinansowania kosztu netto obowiązku świadczenia usług powszechnych przez operatora wyznaczonego, zgodny z unijnymi zasadami udzielania pomocy publicznej. Ustawa nakłada też na prezesa UKE obowiązek przeprowadzania cyklicznego badania rynku pocztowego. Przewiduje kary dla operatorów pocztowych za nieudzielenie informacji, przekazanie informacji nieprawdziwych lub niepełnych.
Senat bez zmian przyjął ustawę o zmianie ustawy o Krajowej Szkole Sądownictwa i Prokuratury, ustawy – Prawo o ustroju sądów powszechnych oraz niektórych innych ustaw (projekt rządowy), odrzucając wcześniej wniosek o jej odrzucenie. Nowela przewiduje, że nabór do służby publicznej w sądownictwie będzie odbywał się na podstawie egzaminu. Szkole przywrócono pełnię kompetencji do organizowania przebiegu aplikacji, w tym także organizowania odbywanych w ramach niej praktyk. Aplikacja sędziowska odbywana w Krajowej Szkole Sądownictwa i Prokuratury będzie podstawową drogą dojścia do zawodu sędziego. Absolwenci z najlepszymi ocenami będą mieli pierwszeństwo w ubieganiu się o stanowiska asesorskie i sędziowskie.
Senat zdecydował o wniesieniu do Sejmu 2 projektów ustaw. Projekt nowelizacji ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych nakłada na Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny obowiązek zaspokajania roszczeń o naprawienie szkody na osobie z tytułu umów obowiązkowego ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej właścicieli pojazdów mechanicznych za szkody powstałe w związku z ruchem tych pojazdów oraz od odpowiedzialności cywilnej rolników z tytułu posiadania gospodarstwa rolnego. Odnosiłoby się to do sytuacji, gdy wyczerpałaby się ustalona w umowie ubezpieczenia suma gwarancyjna, określona na podstawie przepisów obowiązujących przed dniem wejścia w życie ustawy z 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych. Roszczenia byłyby zaspokajane do wysokości sumy gwarancyjnej określonej w tej ustawie. Nowelizacja ma zapobiec skutkom wyczerpania się sumy gwarancyjnej z umów ubezpieczenia zawartych w latach 90., kiedy to minimalna suma gwarancyjna była wielokrotnie niższa od przyjętej aktualnie. Projekt stanowi realizację wystąpienia rzecznika praw obywatelskich do marszałka Senatu.
Projekt ustawy o zmianie ustawy o radiofonii i telewizji to realizacja postulatu zawartego w petycji skierowanej do Senatu. Ma na celu zwiększenie wymiaru czasu nadawania programów z udogodnieniami dla niepełnosprawnych, tak aby od 2022 r. co najmniej 50% kwartalnego czasu nadawania programu, z wyłączeniem reklam i telesprzedaży, miało takie udogodnienia. Obecnie obowiązująca ustawa zobowiązuje nadawców do nadawania programów z udogodnieniami dla niepełnosprawnych w wymiarze 10% kwartalnego czasu nadawania programu.
